Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρρένων Ελένης Ν. Ζάννη

Το Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρρένων βρίσκεται στο οικοδομικό τετράγωνο επί των οδών Κολοκοτρώνη, Ευαγγελιστρίας & Νοταρά, σε άμεση γειτνίαση με τις Αστικές Πύλες του Άστεως και τη συνοικία της Γούβας του Βάβουλα. Πρόκειται για το πρώην Παιδαγωγείον Ορφανών και Απόρων Παίδων, που μετονομάστηκε σε “Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρρένων Ελένης Ν. Ζάννη” -χήρα του ευεργέτη Νικήτα Τζάννε ή Ζαννή, καθώς μετά το θάνατό της εκείνη κληροδότησε την περιουσία της στο Παιδαγωγείο (1875). Η δυτική πτέρυγα κατασκευάζεται με δωρεά του δημάρχου Τρ. Μπουτζόπουλου το 1882. Το ημιυπόγειο προορίζεται για τη λειτουργία εργαστηρίων, το δεύτερο επίπεδο για κοιτώνες, ενώ το τρίτο για τη στέγαση δημοτικού σχολείου αρρένων. Το 1884, προστίθενται χώροι υγιεινής στην αυλή. Το Ορφανοτροφείο συμπληρώνεται μεταγενέστερα, με την προσθήκη και της ανατολικής πτέρυγας Ελένης και Δημ. Ρετσίνα. Στο υπερυψωμένο ισόγειο οργανώνονται οι διοικητικές υπηρεσίες, τα δωμάτια προσωπικού, το υπoδηματoπoιείo, το ραφείο, ορισμένες αίθουσες διδασκαλίας, η μεγάλη αίθουσα τελετών και εκθέσεων. Στον πρώτο όροφο βρίσκονται η κατοικία του διευθυντή, οι κοιτώνες, οι χώροι υγιεινής και το ιατρείο βρίσκονται, ενώ τα υπόλοιπα εργαστήρια και οι άλλοι βοηθητικοί χώροι στο υπόγειο. Το 1948 έγιναν σημαντικές αλλαγές με την προσθήκη στάθμης ημιώροφου για τις αποθήκες και δωμάτια του προσωπικού και στην κατάργηση της κατοικίας του διευθυντή. Στο εξωτερικό περίβλημα του κτιρίου είναι ευανάγνωστα τα νεοκλασικά ρυθμολογικά στοιχεία, που παραπέμπουν μορφολογικά στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αι.: οριζόντιες ζώνες διατρέχουν τις όψεις, τα ανοίγματα περιβάλλονται απο περιθυρώματα και διαθέτουν γαλλικά ξύλινα παραθυρόφυλλα. Οι δύο πτέρυγες οργανώνονται απόλυτα συμμετρικά ως προς το κεντρικό τμήμα. Η μεσαία ενότητα της πρόσοψης, που προεξέχει ελαφρά, τονίζεται με τις πυκνές παραστάδες και το αέτωμα της εισόδου. Οι υπόλοιπες μικρές υποχωρήσεις και προβολές των όγκων των κύριων όψεων δεν μεταβάλλουν τη συμπαγή εντύπωση του οικοδομήματος. Σύμφωνα με αρχειακό υλικό προηγούμενων δεκαετιών, τα ανοίγματα στο ισόγειο κοσμούνταν περιμετρικά με επίπεδους λαξευτούς λίθους, και στο 2ο επίπεδο εμφανίζονταν να διαθέτουν αετωματικές επιστέψεις.