Σχολή Ναυτικών Δοκίμων

Η λειτουργία της Ναυτικής Σχολής των Δοκίμων ξεκίνησε την 24η Νοεμβρίου 1845 ως «Ναυτικόν Σχολείον», με Βασιλικό Διάταγμα κατόπιν εισηγήσεως του Υπουργού των Ναυτικών Κωνσταντίνου Κανάρη, του πυρπολητή. Έκτοτε και για μία σειρά ετών η Σ.Ν.Δ. λειτούργησε επί διαφόρων πολεμικών πλοίων. Η μετεγκατάστασή της στην ξηρά έγινε δυνατή το 1905 με το κληροδότημα του Έλληνα εθνικού ευεργέτη Πανταζή Βασσάνη, στις εγκαταστάσεις στον Πειραιά, αποτελώντας το παλαιότερο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα του Πειραιά. Το 1892 ανατέθηκε η μελέτη της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων στον τμηματάρχη του Υπουργείου Ναυτικών Γ. Μαρκόπουλο, και λίγο αργότερα, το 1900, ο μηχανικός Κ. Απέργης ανελαβε την κατασκευή της, που ολοκληρώθηκε το 1904. Το κεντρικό κτίριο όπου στεγάζεται είναι ένα από τα κομψότερα κτίρια της πόλης του Πειραιά, στην ακτή της Πειραϊκής χερσονήσου. Η δωρεά του Βασσάνη δεν αφορά μόνο ένα κτήριο, αλλά ένα συγκρότημα αποτελούμενο από τρία κτήρια: το Κεντρικό Κτήριο στης Σχολής, το οίκημα του Διοικητού και Υποδιοικητού και το Θεραπευτήριο. Το κεντρικό κτίριο είναι τριώροφο, αναπτύσσεται σε σχήμα διπλού Π με κεντρικό αίθριο και διαρθρώνεται ως εξής: στην πρώτη στάθμη βρίσκονται τα εργαστήρια, οι θάλαμοι των υπαξιωματικών και των ναυτών, τα κρατητήρια και ο αποθήκες πολεμικού υλικού, στη δεύτερη, που αντιστοιχεί στο υπερυψωμένο ισόγειο, οι αίθουσες διδασκαλίας και εξετάσεων, το εστιατόριο, τα δωμάτια για τους αξιωματικούς υπηρεσίας, τους καθηγητές, καθώς και το αίθριο για τις ασκήσεις, που καλύπτεται από υάλινη στέγαση και την τρίτη στάθμη, με τους θαλαμου των αξιωματικών, τα βοηθητικά δωμάτια, τη βιβλιοθήκη, το μουσείο και τα γραφεία των διοικητικών υπηρεσιών. Η μορφολόγηση των όψεων παραπέμπει σε κτίσμα του αυστηρού Νεοκλασικισμού, με χαρακτηριστική την κύρια μνημειακή είσοδο στη νοτιοδυτική όψη και τη διπλή καμπυλόμορφη κλίμακα με στηθαίο από μπαλαούστρα, έμπροσθεν της οποίας δεσπόζει το άγαλμα του Π. Βασσάνη. Η κατασκευή της βάσης του κτιρίου γίνεται από αδρή λιθοδομή, ενώ οι δύο επόμενες στάθμες εμφανίζουν λαξευτή λιθοδομή ανεπίχριστη. Ειδικώτερα στο κεντρικό τμήμα της νοτιοδυτικής όψης κυριαρχεί σε μικρή προεξοχή, μαρμάρινο ναόσχημο πρόπυλο με αετωματική επίστεψη. Μέσα στο χώρο της σχολής υπάρχει τάφος τον οποίον θεωρούσαν τάφο του Θεμιστοκλή. Πρόκειται για ταφικό περίβολο που περικλείει μια σαρκοφάγο και τρεις τουλάχιστον ακόμα τάφους. Από την ίδρυση της έως σήμερα η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων εκπαιδεύει αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού, αλλά και Δόκιμους Σημαιοφόρους του Λιμενικού Σώματος και θεωρείται μια από τις καλύτερες στρατιωτικές σχολές. Η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων αποτελεί Ανώτατο Στρατιωτικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (ΑΣΕΙ), ισότιμο με Πανεπιστήμιο, καθώς παρέχει ισότιμη εκπαίδευση και χορηγεί ισότιμα πτυχία με τα ιδρύματα του πανεπιστημιακού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης.