Οικίες Π. Πατσιάδου

Το 1875 ο Γερμανός αρχιτέκτονας Εrnst Ziller, που είχε εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα, αγόρασε μια σημαντική έκταση στην περιοχή της Καστέλλας. Σε αυτή την περιοχή οικοδόμησε μια συνοικία από πολυτελείς επαύλεις, έργο που ολοκληρώθηκε το 1877, και που για πολλά χρόνια έμεινε γνωστό ως “Συνοικία του Τσίλλερ” ή αλλιώς “Συνοικία Επαύλεων”. Από τα σπίτια αυτά στην ανατολική πλευρά του κτήματος σώζεται μόνο η οικία του αλευροβιομηχάνου Παναγιώτη Πατσιάδη (σημερινή ιδιοκτησία Σταυριανάκου). Μεταπολεμικά, στο κτίριο στεγάστηκε για πολλά χρόνια το Ιταλικό Προξενείο του Πειραιά, ενώ στο ισόγειο λειτουργούσε καφενείο -ζυθεστιατόριο για πολλές δεκαετίες. Από τότε, το ισόγειο τμήμα του κτιρίου άλλαξε αρκετές φορές χρήση ενώ μέχρι σήμερα παραμένει ανεκμετάλλευτο. Οι δύο οικίες Πατσιάδου κτίστηκαν στην πλατεία Αλεξάνδρας, στη Ζέα. Η πρώτη -στα δυτικά- κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και στη θέση της ανεγέρθη πολυώροφη πολυκατοικία, ενώ η δεύτερη, ένα εντυπωσιακό διώροφο γωνιακό κτήριο, διασώζεται έως σήμερα και εντάσσεται οργανικά στο καμπύλο μέτωπο του δρόμου. Το εν λόγω κτίριο ξεχωρίζει με τα χαρακτηριστικά τοξωτά ανοίγματα στο ισόγειο και τον άνω όροφο, το κυκλικό πυργοειδές κλιμακοστάσιο με την κωνική οξυκόρυφη απόληξη, τους περίτεχνα σκαλισμένους εξώστες και τα υπόλοιπα αρχιτεκτονικ άμορφολογικά στοιχεία του εξωτερικού διακόσμου. Το ισόγειο προοριζόταν για εμπορική εκμετάλλευση, ενώ ο όροφος για κατοικία. Το αρχικό σχέδιο διαφοροποιείται αισθητά από την τελική μορφή του κτηρίου, γεγονός που αποδεικνύεται από τη συγκριτική παράθεση των σχεδίων Ziller, όπως διασώζονται στο σχετικό αρχείο της Εθνικής Πινακοθήκης Αλέξανδρου Σούτζου, και την παρατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης. (https://www.nationalgallery.gr/el/sulloges.html#inner, https://www.nationalgallery.gr/el/sulloges/collection/sulloges/oikies-p–patsiadou–pl–alexandras–zea–katopsi-isogeiou-1.html).