Κεντρική Δημοτική (Παλιά) Αγορά του Πειραιώς

Η ανάγκη οικοδόμησης μιας Δημοτικής Αγοράς εμφανίστηκε κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα, από τα πρώτα δηλαδή χρόνια της ανασύστασης της πόλεως του Πειραιά. Μερικά χρόνια αργότερα, κατά τη δεκαετία 1850-1860 και συγκεκριμένα στις 14 Μαρτίου 1860, ο τότε δημοτικός μηχανικός Θεόδωρος Ηπιτής (1822-1877), παρουσίασε τα πρώτα σχέδια οικοδόμησης μιας κεντρικής αγοράς στον Πειραιά, πρόταση που όμως δέχτηκε πολύπλευρη κριτική. Τελικά, στις αρχές Νοεμβρίου του 1861, έγινε δεκτή η νέα πρόταση του μηχανικού της πόλης, ταγματάρχη Ι. Τριγγέτα, όπου το σχέδιο περιλάμβανε ένα κτίριο ορθογώνιας κάτοψης, προσπελάσιμο από τρεις εισόδους, με τέσσερις τομείς μικρών καταστημάτων (αρτοποιεία, οπωροπωλεία, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία και λαχανοπωλεία). Πιο ευρύχωρα καταστήματα, αποθήκες, αλλά και ακάλυπτοι χώροι, προβλέπονταν στη νότια όψη του κτιρίου. Το σχέδιο αυτό εφαρμόστηκε στις 18 Μαρτίου το 1862 αρκετά πιο απλουστευμένο, στο τρίγωνο μεταξύ των δρόμων Γούναρη – Εθνικής Αντιστάσεως – Λεωφόρος Βασιλέως Γεωργίου Β’ απέναντι από την μεγάλη εκκλησία της Αγίας Τριάδας. Το έργο χρηματοδοτήθηκε ύστερα από διαπραγμάτευση του Δήμου Πειραιά να ληφθεί δάνειο ύψους 110.000 δραχμών από την Εθνική Τράπεζα, βάζοντας ως υποθήκη το ίδιο το οικόπεδο αλλά και το ακίνητο του Δημαρχείου Πειραιά. Η διάταξη των κτιρίων ήταν απόλυτα συμμετρικά ως προς τους δύο κάθετους άξονες του συγκροτήματος. Αρχικά υπήρχαν μόνο δύο είσοδοι-στοές. Στο σχέδιο συμπεριλήφθηκαν και εγκαταστάσεις για κτίρια ποικίλων υπηρεσιών όπως για παράδειγμα, καφενεία, κουρεία, φανοποιεία κ.α. Κατά την περίοδο 1862-1863 ολοκληρώθηκε η κατασκευή μαζί με αρκετά συμπληρωματικά έργα. Παράλληλα, ολοκληρώθηκε το αποχετευτικό δίκτυο της αγοράς, διαμορφώθηκαν τα πεζοδρόμια, λιθοστρώθηκαν οι πάροδοι και ξεκίνησε η κατασκευή του μεγάλου στεγάστρου στην παραλιακή πλευρά. Το 1864 ολοκληρώνεται η κατασκευή του στεγάστρου, αλλά και της κρήνης στο αίθριο στο κέντρο του κτιρίου. Το 1875 ανοίχθηκαν θύρες ανατολικά και δυτικά, ενώ το 1881 πλακοστρώθηκαν όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι της αγοράς με τετράγωνες μαρμάρινες πλάκες. Η Δημοτική Αγορά επλήγη ωστόσο από μεγάλη πυρκαγιά, η οποία εκδηλώθηκε τα ξημερώματα της 2ας Ιανουαρίου το 1921, με αποτέλεσμα αρκετά καταστήματα να υποστούν σοβαρές ζημιές και άλλα να καταστραφούν πλήρως. Η Δημοτική Αγορά έκλεισε οριστικά στις 10 Φεβρουαρίου το 1969, ύστερα από απόφαση του Δήμου Πειραιώς, επί δημαρχίας Α. Σκυλίτση. Σήμερα στο σημείο που βρισκόταν, δεσπόζει ο Εμπορικός Πύργος του Πειραιά, ενώ λειτουργούν διάφορα εμπορικά καταστήματα όπως ιχθυοπωλεία, καφενεία, μαγειρεία κλπ.