Σταθμός ΗΣΑΠ

Η γραμμή του ΗΣΑΠ (Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων Αθηνών-Πειραιώς) και ο τερματικός σταθμός του Πειραιά είναι ένα ιστορικό και ιδιαίτερα σημαντικό έργο για τις αστικές συγκοινωνίες της μητροπολιτικής περιοχής Αθηνών-Πειραιως. Στον σταθμό αυτό υπάρχει μεγάλη επιβατική κίνηση και αποτελεί το βασικότερο συγκοινωνιακό έργο που εξυπηρετεί το κέντρο της πόλης του Πειραιά, συνδέοντας τον με το κέντρο της Αθήνας και όλα τα ενδιάμεσα προάστια μέχρι και την Κηφισιά. Μάλιστα το κομμάτι μεταξύ Θησείου και Πειραιά, παλαιότερα με μονή γραμμή και ατμοκίνητο, είναι ο πρώτος σιδηρόδρομος που κατασκευάστηκε στην Ελλάδα το 1869. Επιπλέον ο ηλεκτρικός είναι το κύριο Μέσο Μαζικής Μεταφοράς που εξυπηρετεί το μεγαλύτερο σε έκταση και εμπόριο λιμάνι της χώρας, αυτό του Πειραιά. Ο ήδη προηγουμένως σημαντικός συγκοινωνιακός ρόλος του σταθμού, αυξήθηκε ακόμα περισσότερο με τη λειτουργία και την επέκταση από το 2000 και μετά του δικτύου του Μετρό και την ενσωμάτωση της παλιάς γραμμής του ΗΣΑΠ σε αυτό. Με αυτόν τον τρόπο, ο σταθμός επιτρέπει τη σύνδεση του Πειραιά με πολύ περισσότερες περιοχές του λεκανοπεδίου. Ο σταθμός βρίσκεται στην ΒΑ γωνία του λιμένα Πειραιώς, στην ακτή Καλλιμασιώτη και δίπλα του βρίσκεται η πλατεία Οδησσού. Πρόκειται για ένα κτίριο ευρωπαϊκών προδιαγραφών, έργο του αρχιτέκτονα Iωάννη Mιχ. Aξελού, απόφοιτου της Εcole Royale des Beaux Arts των Bρυξελλών, και του αδελφού του Mιλτιάδη Mιχ. Aξελού, πολιτικού μηχανικού του Πολυτεχνείου των Bρυξελλών, που κατασκευάστηκε γύρω στα 1928-29. Tο οικοδόμημα παρουσιάζει εντυπωσιακά εκλεκτικιστικά μορφολογικά στοιχεία, ενώ ο μεγάλος αψιδωτός θόλος παραπέμπει σε ευρωπαϊκά πρότυπα.Η κατασκευή είναι μεταλλική, αρθρωτή, με διάφανη στέγαση. Υποστηρικτικά κτίρια δύο ορόφων περιβάλλουν το σταθμό. Η αίθουσα αφίξεων-αναχωρήσεων και το μεταλλικό στέγαστρο που την καλύπτει αποκρύπτονται πλήρως από τις όψεις του κτιρίου και του διπλανού μηχανοστασίου και έτσι η χρήση του γίνεται αντιληπτή μετά την είσοδο στο κτίριο. Φαίνεται, λοιπόν, ότι υπήρξε συνειδητή επιλογή πλήρους ένταξης του κτιρίου στο αστικό περιβάλλον.