Ξενοδοχείο ‘Ακταίον’

Η συνοικία του Νέου Φαλήρου άρχισε να δημιουργείται ως προάστιο με λουτρά, ξενοδοχεία και σιδηρόδρομο κατά τη δεκαετία του 1850-1860. Το 1880 υλοποιήθηκε η σύνδεσή του με το Δήμο Πειραιά και το 1894 συντάχθηκε το πολεοδομικό του σχέδιο. Ήδη από το 1869 στην περιοχή βρισκόταν το Μέγα Ξενοδοχείο του Φαλήρου (Grand Hôtel de Phalère). Η κατασκευή του 2oυ μεγάλου ξενοδοχείου «Ακταίον» ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα Πάνο Καραθανασόπουλο (?-1925), (ο οποίος υπήρξε μαθητής του Εrnst Ziller): γνωστά έργα του είναι η Λαϊκή Τράπεζα Αθηνών στην οδό Πανεπιστημίου 40, η Δημοτική Νεοκλασική Αγορά στον Πύργο, το υποκατάστημα Εθνικής Τράπεζας στην Καλαμάτα, κ.α. Το ξενοδοχείο κατασκευάστηκε στο διάστημα 1897-1903 και εγκαινιάστηκε από τον τραπεζίτη Ιωάννη Πεσμαζόγλου. Σχεδιάστηκε με ανάπτυξη κάθετα στην παραλία, σε έκταση 10.000 τετραγωνικών πήχεων, κυρίως στην θέση όπου βρισκόταν η παλαιά οικία του Κωνσταντίνου Γιαννόπουλου (πρώτου οικιστή του Νέου Φαλήρου). Επρόκειτο για ένα πενταόροφο ξενοδοχείο των 160 δωματίων, που συμπεριελάμβανε μεγάλες και πολυτελείς αίθουσες εκδηλώσεων. Διέθετε και υδροθεραπευτήριο, που υδρευόταν από την πηγή του κτήματος Γιαννόπουλου. Η εξωτερική μορφολόγηση του κτιρίου με τους μεγάλους εξώστες, τις θολωτές στεγάσεις στα δώματα και τα τοξωτά ανοίγματα στις όψεις, παραπέμπουν σε ένα εξαιρετικό δείγμα της αρχιτεκτονικής του Εκλεκτικισμού, όπου οι κτιρικοί όγκοι κλιμακώνονται και ιεραρχούνται με βάση τις χρήσεις των χώρων και των λειτουργιών. Το «Ακταίον» υπήρξε για αρκετά χρόνια το επίκεντρο της κοινωνικής και κοσμικής ζωής της Αθήνας και του Πειραιά. Μεγάλο μέρος του κτηρίου καταστράφηκε στις 11 Ιανουαρίου 1944 όταν οι Εγγλέζοι βομβάρδισαν γερμανικούς στόχους στον Πειραιά, ενώ η οριστική του κατεδάφιση έγινε μεταξύ Νοεμβρίου 1968 και Ιουνίου 1969.