Ο Πειραιάς

Μια πόλη – λιμάνι

Ο Πειραιάς (αρχ. Πειραιεύς-Περαιεύς = πορθμεύς), και άλλοτε Πόρτο Λεόνε (Porto Leone) ή Πόρτο Δράκο (Porto Draco), είναι ιστορική πόλη, που κατά τον 19ο αιώνα εξελίχθηκε σε μεγάλο βιομηχανικό κέντρο και σημαντικό λιμένα της Αττικής, αλλά και της Μεσογείου.

Πειραιάς 1895. Η Ζέα από την Καστέλλα. Πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείο Μπενάκη

Η ονομασία της πόλης προέρχεται, όπως υποστηρίζεται, από το αρχαίο ρήμα περαιόω, που σημαίνει περνώ αντίκρυ, στο πέρα μέρος, διαπορθμεύω, δηλαδή αυτός που αναλαμβάνει τη μεταφορά με πλοίο από τη Φαληρική ακτή της Αττικής στην έναντι όχθη της νήσου Πειραιά, επειδή στην ύστερη Νεολιθική Περιόδο (4850 – 3450 π.Χ.) και στην πρώιμη και μέση Εποχή του Χαλκού (μεταξύ των ετών 2850 και 1550 π.Χ.) ο Πειραιάς ήταν ένα μικρό νησάκι.​

Ανακηρύχθηκε για πρώτη φορά δήμος το 517 π.Χ. Σήμερα συνιστά την τρίτη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Ελλάδος μετά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Το κέντρο του Πειραιά απέχει περίπου 12 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, της οποίας και αποτελεί επίνειο, ενώ συνδέεται με αυτήν με πληθώρα μέσων.

Αποτελεί έδρα της Περιφέρειας Πειραιώς, η οποία απαρτίζεται από το χερσαίο τμήμα των οκτώ πειραιώτικων δήμων και τα νησιά του Σαρωνικού. Οι διοικητικές οντότητες που αποτελούν το ηπειρωτικό τμήμα της πόλεως και περιβάλλουν το κέντρο του Πειραιά είναι η Νίκαια, ο Κορυδαλλός, το Κερατσίνι, το Πέραμα, η Δραπετσώνα, και ο Άγιος Ιωάννης Ρέντης.

Ο Λιμήν Πειραιώς. Πηγή: ΕΛΙΑ: http://62.103.29.196:8080/eliasim/rec.aspx?id=504298

Οι ιστορικές πτυχές του Πειραιά, η αστική οργάνωση του λιμανιού, καθώς και σημαίνοντα κτίρια του 19ου και των αρχών του 20ου αι.,  αποκαλύπτονται μέσα από τις διαδρομές που προτείνονται για τους χρήστες αυτής της περιήγησης στον Πειραιώτικο χώρο.