Η σύνταξη του πρώτου σχεδίου πόλεως του Πειραιά γίνεται παράλληλα με τον πολεοδομικό σχεδιασμό της νέας πρωτεύουσας του κράτους (Αθήνα) από τους αρχιτέκτονες Σταμάτη Κλεάνθη (Βελβενδό Κοζάνης, 1802-1862) και Eduard Schaubert (Breslau, Prussia, 1804-1860): γνωρίστηκαν στη Γερμανία κατά τα χρόνια των σπουδών τους στη Βασιλική Τεχνική Ακαδημία (Bauakademie) του Βερολίνου και υπήρξαν μαθητές του σημαντικότερου ίσως Γερμανού νεοκλασικού αρχιτέκτονα Karl Friedrich Schinkel.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας προσέλαβε τους δύο νεαρούς αρχιτέκτονες στην κυβέρνησή του και έκαναν τα πρώτα τους έργα στην Αίγινα, αρχικά έδρα του ελληνικού κράτους. Εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα το Νοέμβριο 1831, ξεκινώντας την συστηματική τοπογραφική αποτύπωσή της, και αναλαμβάνοντας εν συνέχεια το Μάιο 1832 τη σύνταξη της μελέτης για το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της νεοσύστατης πρωτεύουσας. Το τοπογραφικό αυτό σχέδιο, αν και εγκρίθηκε αρχικά από την Αντιβασιλεία (Ιούλιο 1833), ωστόσο θεωρήθηκε ως ιδιαίτερα μεγαλόπνοο (λόγω και των εκτεταμένων απαλλοτριώσεων που προέβλεπε για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων που θα απαιτούντο, καθώς συνάντησε τις αντιδράσεις των ντόπιων κατοίκων), γεγονός που οδήγησε στην ανάθεση της αναθεώρησής του στον Γερμανό αρχιτέκτονα Leo von Klenze. 

Το πρωτότυπο του αρχικού σχεδίου της νέας πόλης του Πειραιά που εκπόνησαν οι Κλεάνθης και Schaubert. Πηγή: Παπαγεωργίου Βενετάς Αλέξανδρος, Εδουάρδος Σάουμπερτ (1804-1860 ) Συλλογή τεκμηρίων για τον σχεδιασμό της Αθήνας και του Πειραιά, εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα 1999, σελ. 127

Τον Αύγουστο 1833 οι Στ. Κλεάνθης και Ε. Schaubert πήραν εντολή από τον Όθωνα να εκπονήσουν το ρυμοτομικό σχέδιο του Πειραιά. Ανάμεσα στις σχεδιαστικές επιλογές των αρχιτεκτόνων, εμφανής είναι ο προσανατολισμός της νέας πόλης προς τη θάλασσα-τα φυσικά λιμάνια του Πειραιά, η χάραξη των οδών ακολουθώντας την Ιπποδάμεια διάταξη του 5^ου αι. π.Χ. με την δημιουργία παράλληλων και κάθετων δρόμων, καθώς και ο καθορισμός ζωνών για τις διάφορες λειτουργίες της πόλης (θρησκευτικές, εμπορικές, διοικητικές, κ.α.). Σημαντικό στοιχείο επίσης, ήταν η επισήμανση και καταγραφή των αρχαιολογικών χώρων/ευρημάτων, που έγινε από τους αρχιτέκτονες σε τοπογραφικό διάγραμμα 1:10.000.

Απόσπασμα του αρχικού σχεδίου του Πειραιά: ανάκτορα και περιβάλλων χώρος. Πηγή: Παπαγεωργίου Βενετάς Αλέξανδρος, Εδουάρδος Σάουμπερτ (1804-1860 ) Συλλογή τεκμηρίων για τον σχεδιασμό της Αθήνας και του Πειραιά, εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα 1999, σελ. 128

«… Τα πολεοδομικά κατάλοιπα των σχεδίων του Gustav Eduard Schaubert εντοπίσθηκαν στην Αθήνα το 1989 και αναφέρονται στον σχεδιασμό της Αθήνας και του Πειραιά στην αρχή της Οθωνικής περιόδου. Ο καθηγητής Αλέξανδρος Παπαγεωργίου-Βενετάς δημοσίευσε την κριτική παρουσίαση όλων αυτών των στοιχείων στο “Εδουάρδος Σάουμπερτ ( 1804-1860 ) Συλλογή τεκμηρίων για τον σχεδιασμό της Αθήνας και του Πειραιά.”, εκδοτικός οίκος: Οδυσσέας, Αθήνα 1999, μια προσπάθεια 20 ετών του συγγραφέα σχετικά με την τεκμηρίωση και την έρευνα της νεώτερης Αθήνας. Πρόκειται για μια αναλυτική εικονογραφημένη πρώτη παρουσίαση όλων των σχεδίων και κειμένων του Εδουάρδου Σάουμπερτ που αφορούν την ίδρυση της νέας Αθήνας και του Πειραιά, αρχειακό υλικό που φυλασσόταν στη συλλογή του και εθεωρείτο ότι είχαν χαθεί κατά το διάστημα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Στην πραγματικότητα τα τεκμήρια αυτά είχαν φθάσει με περιπετειώδη τρόπο στην Αθήνα το 1958, όπου και παρέμειναν αδημοσίευτα επί τριάντα χρόνια, μέχρι την ανακάλυψή τους από τον συγγραφέα …» (σχολιασμός από τον Πρόλογο της έκδοσης του βιβλίου).

Παρουσίαση του βιβλίου του καθηγητού Αλέξανδρου Παπαγεωργίου-Βενετά με τίτλο:
“Εδουάρδος Σάουμπερτ ( 1804-1860 ) Συλλογή τεκμηρίων για τον σχεδιασμό της Αθήνας και του Πειραιά.” Εκδοτικός Οίκος: ΟΔΥΣΣΕΑΣ, έτος έκδοσης: 1999 και ομιλία του συγγραφέα για το ερευνητικό του έργο. Έτος λήψης: 2001. Διάρκεια 00:34:41, http://papageorgiou-venetas.com/site/interview.html